آرتیفکت‌های حرکتی در نوار قلب (ECG Motion Artefacts)
آرتیفکت‌های حرکتی در نوار قلب (ECG Motion Artefacts)
آرتیفکت‌های حرکتی در نوار قلب می‌توانند ناشی از لرزش یا رعشه باشند. این آرتیفکت‌ها ممکن است موج‌های نوار قلب را بپوشانند یا حالتی شبیه به پاتولوژی ایجاد کنند، که تفسیر نوار قلب را دشوار می‌سازد. با این حال، در برخی شرایط خاص (مانند هایپوترمی)، وجود آرتیفکت لرزش حتی می‌تواند به تشخیص کمک کند.
علل لرزش (Tremor)
لرزش می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از شرایط پزشکی باشد:
- لرزش اساسی خوش‌خیم (Benign Essential Tremor) که نوعی لرزش فیزیولوژیک است.
- بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease) که به صورت لرزش در حالت استراحت بروز می‌کند.
- بیماری مخچه‌ای (Cerebellar Disease) که با لرزش قصد (Intention Tremor) همراه است.
- ترک الکل یا بنزودیازپین‌ها (Alcohol / Benzodiazepine Withdrawal).
- اضطراب (Anxiety).
- تیروئید پرکار (Thyrotoxicosis).
- ام‌اس (Multiple Sclerosis).
- داروها: آمفتامین‌ها، کوکائین، بتا-آگونیست‌ها (مانند آدرنالین، سالبوتامول)، تئوفیلین، کافئین، و لیتیوم.
سایر انواع آرتیفکت‌های حرکتی
علاوه بر لرزش، انواع دیگری از آرتیفکت‌های حرکتی نیز می‌توانند در نوار قلب مشاهده شوند:
- تب (Rigors) که باعث لرز شدید بدن می‌شود.
- هایپوترمی (Hypothermia) یا کاهش دمای بدن که منجر به رعشه می‌شود.
- احیای قلبی ریوی (Cardiopulmonary Resuscitation – CPR) و فشارهای قفسه سینه.
- بیمار ناسازگار، متحرک و پرحرف: این مورد شایع‌ترین علت آرتیفکت حرکتی در عمل بالینی است!
نمونه‌های نوار قلب (ECG Examples)
مثال ۱: هایپوترمی
این نوار قلب ویژگی‌های کلاسیک هایپوترمی را نشان می‌دهد: برادی‌کاردی (کندی ضربان قلب)، امواج اوزبورن (Osborn Waves) و آرتیفکت لرزش.
مثال ۲: لرزش پارکینسونی
- خط پایه نامنظم در این نوار قلب، ظاهری شبیه به فیبریلاسیون دهلیزی ایجاد می‌کند.
- ریتم آهسته و منظم حتی احتمال فیبریلاسیون دهلیزی با بلوک کامل قلبی و ریتم فرار جانکشنال را مطرح می‌کند.
- با این حال، در بررسی دقیق‌تر، امواج P در V3 (با دایره مشخص شده) قابل مشاهده هستند.
- این بیمار دچار برادی‌کاردی سینوسی و لرزش در حالت استراحت ناشی از بیماری پارکینسون بود.
مثال ۳: فشارهای قفسه سینه حین CPR
- نوسانات با دامنه بالا در ابتدای نوار ریتم، ناشی از آرتیفکت حرکتی به دلیل فشارهای قفسه سینه حین احیای قلبی ریوی است.
- نیمه دوم نوار ریتم، فیبریلاسیون بطنی را نشان می‌دهد – احتمالاً در این مرحله تیم احیا برای ارزیابی مجدد ریتم، CPR را متوقف کرده‌اند!
مثال ۴: ضربه پریکوردیال (Precordial Thump)
این نوار قلب، آرتیفکت حرکتی ایجاد شده توسط یک ضربه پریکوردیال را نشان می‌دهد!
