همه چیز درباره آزمون دستیاری

آزمون دستیاری چیست؟

دوره ی دستیاری دوره ای است تخصصی در آموزش عالی بسیار یاز نظام های آموزشی سلامت در جهان که در رشته های مختفی نظیر پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی و داروسازی و پس از اخذ مدرک دکتری حرفه ای قابل تحصیل است. به کسی که در این دوره تحصیل می کند در ایران دستیار تخصصی و در زبان انگلیسی رزیدنت (Resident) اطلاق می شود. دوره ی دستیاری ( رزیدنتی) در جهان بین 3 تا 7 سال است و در ایران و در رشته های مختلف بین 3 سال ( برای رشته های نظیر اطفال و طب اورژانس) و 6 سال ( برای نوروسرجری یا جراحی مغز و اعصاب) متغییر است.

آزمون دستیاری یا همان آزمون دستیاری پزشکی همان آزمونیست که برای پذیرش دانشجویان تخصص های مختلف پزشکی برگزار می شود. این آزمون در تمام نقاط دنیا و به شیوه های گوناگونی برگزار می شود که شما می توانید برای آشنایی بیشتر با شیوه ی پذیرش در رشته های تخصصی پزشکی در سایر کشورهای جهان مقاله ی آزمون رزیدنتی در سایر کشور ها را مطالعه کنید.

در ایران آزمون دستیاری هر ساله توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار می گردد. وزارت بهداشت ایران با این استدلال که سازمان سنجش کل کشور صلاحیت برگزاری این آزمون را ندارد، مرکزی را به نام مرکز سنجش آموزش پزشکی راه اندازی کرده است که تمامی آزمون های دانشجویان خود را با عاملیت این مرکز برگزار می کند.

تاریخچه آزمون دستیاری

آزمون دستیاری پزشکی در ایران تاریخچه ای بلند دارد. آزمون تخصص یا دستیاری پزشکی در ایران بیش از 50 سال است که در حال برگزاری است. اما در قالب آزمون دستیاری در سال 1398 چهل و چهارمین دوره ی این آزمون برگزار شد. سابقه ی این 44 دوره نیز بسیار پر فراز و نشیب بوده است. از تغییرات در شیوه های برگزاری آزمون، تا تقلب های گسترده و حتی تا ابطال نتایج این آزمون در سال 88. برای مطالعه ی کامل این فراز و نشیب ها می توانید تاریخچه ی آزمون دستیاری را در طبیاد مطالعه کنید.

حداقل های لازم برای شرکت در آزمون دستیاری

در آیین نامه آزمون دستیاری ایران، شرایط عمومی شرکت در آزمون دستیاری ذکر شده است. شرایط عمومی شرکت در آزمون دستیاری در واقع به معنای حداقل های لازمی است که یک شرکت کننده در آزمون دستیاری باید آن را کسب کند.

بر این اساس آیین نامه 7 مورد را به عنوان صلاحیت عمومی ذکر کرده است که در این محل به عناوین ان اشاره می کنیم. اما اگر مایلید که درباره ی حداقل های لازم برای شرکت در آزمون دستیاری اطلاعات جزئی تری کسب کنید، توصیه می کنیم مقاله ی شرایط شرکت در آزمون دستیاری را مطالعه نمایید.

شرایط عمومی شرکت در آزمون دستیاری (  ماده 4 آیین نامه آزمون دستیاری):

تایید صلاحیت عمومی طبق ضوابط شورای انقلاب فرهنگی

داشتن مدرک یا گواهی نامه فارغ التحصیلی در رشته ی پزشکی (MD)

برگه پایان خدمت یا معافیت برای آقایان ( برای مطالعه ی بیشتر می توانید مقاله ی سربازی پزشکان در طبیاد را مطالعه فرمایید)

قبولی در آزمون صلاحیت بالینی (مختص فارغ‌التحصیلان از بهمن سال 1395 به بعد)

تائید صلاحیت و رفتار حرفه‌ای توسط دانشگاه محل تحصیل

سلامت جسمی و روانی متناسب با رشته انتخابی و فقدان بیماری مؤثر حرفه‌ای

معافیت از خدمات قانونی و یا گواهی اتمام خدمات و تعهدات قانونی (نظام‌وظیفه عمومی، خدمات موضوع قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، پیام‌آوران بهداشت) تا تاریخ 1397/6/31 به‌استثناء تبصره‌های کل. ( برای آگاهی از استثنا های این بند می توانید مقاله ی استریتی در پزشکی مطالعه فرمایید)

شرایط شرکت در آزمون دستیاری

حالت اول

یکی از پیچیده ترین موضوعاتی که دانشجویان پزشکی با آن روبه رو هستند این است که چه زمانی می توانند در آزمون دستیاری شرکت کنند. به صورت کلی شرایط شرکت در آزمون دستیاری برای افراد مختلف متفاوت است و از تداخل قوانین اداری مختلف ایجاد می شود. این موضوع البته برای دختران بسیار ساده تر است، در حالیکه در مورد پسران، مسائلی مثل سربازی، معافیت و نیازمندی بیشتر به تامین مالی موضوع را پیچیده تر کرده است. ما در اینجا شرایط کلی لازم برای شرکت در آزمون دستیاری را به صورت یک لیست گردآوری کرده ایم اما برای مطالعه جزئیات بیشتر و اینکه بتوانید برای خود یک تصمیم قطعی و بر پایه ی مستندات بگیرید، پیشنهاد می کنیم که مقاله ی شرایط شرکت در آزمون دستیاری را که توسط طبیاد برای شما همکاران گرامی گردآوری شده است مطالعه کنید. به طور کلی شرایط شرکت در آزمون دستیاری به سه دسته ی عمده تقسیم می شود. دسته اول دانشجویانی هستند که می توانند به صورت مستقیم در آزمون دستیاری شرکت کنند. به این معنا که آنها در همان زمان انترنی و یا بلافاصله بعد از فراغت ازتحصیل بدون اینکه تعهدات خدماتی خود در قبال وزارت بهداشت و یا سازمان نظام وظیفه ی عمومی را گذرانده باشند می توانند در آزمون دستیاری شرکت کنند و در صورت قبولی از مهر ماه سال بعد از ان در دوره ی دستیاری حاضر شوند.  این در حالی است که این فرصت شرکت مستقیم که به اصطلاح استریتی نامیده می شود تنها برای یک نوبت شرکت در آزمون دستیاری خواهد بود. شرایط استریتی هر چند وقت یک بار تغییر می کند و برای همین بحث استریت بودن یا نبودن همواره در میان دانشجویان پزشکی یک بحث داغ و جنجالی است. آنچه که در طول سالیان اخیر به صورت پایدار در مورد استریتی وجود داشته است موضوع دانشجویان 1% معدل برتر هر دانشگاه در هر سال ورودی است. خود این موضوع نیز باتوجه به اینکه عده ی کمی از دانشجویان مختللف را شامل می شود همواره مانند یک راز سربه مهر است، خصوصا در سالیان اخیر که تمایل به شرکت مستقیم در آزمون دستیاری کمتر نیز شده است. اما اگر می خواهید اطلاعات معتبری را در مورد تمامی شرایط و جزئیات استریت شدن کسب کنید، به شما پیشنهاد می کنیم که مقاله ی استریتی در پزشکی را که کارشناسان طبیاد از آیین نامه های مختلف برای شما گردآوری نموده اند مطالعه نمایید

حالت دوم

دسته ی دوم کسانی هستد که می توانند بعد از گذراندن حداقل تعهدات خود نسبت به وزارت بهداشت اقدام به شرکت در آزمون دستیاری کنند. این تعهدات نیز از لحاظ آیین نامه ای موضوع پیچیده ای است. چراکه برای دانشجویان مختلف و سهمیه های مختلف و جنسیت های مختلف و همچنین شرایطی که طرح در آن گذرانده می شود زمان آن متفاوت است. برای آگاهی از تمامی تعهداتی که یک دانشجوی پزشکی در زمان ورود به این رشته در قبال وزارت بهداشت دارد به مقاله ی طرح پزشکی و سایر تعهدات پزشکان در طبیاد مراجعه کنید.

حالت سوم

در این میان حالت ی سومی نیز وجود دارد که در سالیان اخیر عده ای با استفاده از این شرایط در آزمون دستیاری شرکت کرده اند. این موضوع مختص به پسرانی است که مشمول قوانین خدمت وظیفه ی عمومی می شوند. ماجرا از این قرار است که تمایم دانشجویان در ایران بعد از فراغت از تحصیل در زمان مقرر ( و نه بیش از آن) یک سال زمان دارند تا دفترچه ی سربازی خود را برای سازمان نظام وظیفه ی عمومی ارسال کنند. حال اگر شما یک دانشجوی پزشکی سرباز باشید می توانید بدون شرکت در سربازی و طرح یک نوبت برای آزمون دستیاری ثبت نام کنید و اگر در آزمون قبول شدید، پس از ثبت نام دستیاری در دانشگاه خود، برای نظام وظیفه برگهی اشتغال به تحصیل جدید ارسال کنید و بگویید که در حال تحصیل هستید. به این ترتیب شما با استفاده از تداخلات قانونی توانسته اید به صورت استریت در آزمون دستیاری شرکت کنید و سربازی خود را به بعد از دوره ی تخصص موکول کنید. برای اطلاع بیشتر از این روش و سایر اطلاعات لازم برای دانشجویان پزشکی درباره دوره ی سربازی، می توانید به مطلب سربازی پزشکان را مطالعه فرمایید.

علاوه بر تمامی این موارد ( یعنی تعیین تکلیف مدرک دکتری حرفه ای، تعیین تکلیف سربازیو تعیین تکلیف تعهد خدمت) در الهای اخیر شرط موفقیت در آزمون سنجش صلاحیت بالینی پایان دوره پزشکی عمومی نیز به این شرایط افزوده شده است.

زمان برگزاری آزمون

آزمون دستیاری پزشکی برای مدتهای طولانی و تا همین چند  سال پیش به صورت سالانه و در اسفند ماه هر سال برگزار می شد. در سالهای اخیر برای چند نوبت این آزمون به اردیبهشت ماه منتقل شد تا در فصل امتحانات تحصیلات تکمیلی سایر رشته از جمله رشته های وزارت علوم و رشته های علوم پایه و پیراپزشکی خود وزارت بهداشت برگزار شود. اما تجربه نشان داد که این کار از لحاظ زمان مبندی کارای اداری و تقویم آموزشی چندان مناسب وزارت بهداشت نیست و به همین دلیل از سال 1396 به بعد این آزمون دوباره در اسفند ماه هر سال برگزار می گردد. شما میتوانید برای اطلاع از زمان دقیق آزمون دتیاری در هر سال به صفحه تاریخ آزمون دستیاری در طبیاد مراجعه نمایید.

تقلب در آزمون دستیاری

از سال 1382 به بعد تقلب در آزمون های دستیاری همواره موضوعی بوده است که مورد توجه شرکت کنندگان در آزمون، مسئولین وزارت بهداشت و در مواردی حتی مجلس و قوه ی قضاییه بوده است.

تقلب در آزمون های دستیاری ایران تاریخچه ی بسیار دور و درازی دارد. اولین تقلبی که تاکنون به صورت رسمی از آن پرده برداشته شده است مربوط به بیش از 20 سال قبل است. زمانی که در آزمون دستیاری سال 1377 ماکرهای عجیبی در کنار سوالهای ازمون خود نمایی می کردند. نکته عجیبتر اینکه این مارکر ها با فاصله های متفاوتی از هر سوال قرار داشتند. بعدها و در سال 1397 بود که کاملا مشخص شد که احتمالا اولین تقلب سازمان یافته در آزمون های دستیاری ایران مربوط به این سال بوده است. به طوری که تقلب کنندگان و تقلب دهندگان به وسیله ی فاصله ی موجود در بین سوال و مارکر مورد نظر متوجه گزینه ی صحیح سوال می شدند.

این روال ادامه داشت و بعدها معلوم شد که در فاصلهی  سال های 1377 تا 1382 هر ساله سوالهای دستیاری در ابعاد مختلف لو رفته است و گااها هر سوال آزمون دستیاری به مبلغ 30 میلیون تومان به فروش می رسیده است.

موضوع تقلب در آزمون های دستیاری همچنان ادامه داشت تا جاییکه در آزمون دستیاری سال 1388 وخامت اوضاع به حدی رسید که وزارت بهداشت ایران مجبور به اذعان به تقلب وسیع و درنتیجه ابطال این آزمون شد. پرونده ی گسترده ی تقلب در آزمون دستیاری ایران هنوز ابعاد ناشناخته ی بسیاری دارد و بسیاری از شرکت کنندگام در آزمون تخصص همچنان نگران وقوع این اقدامات خلاف قانون و تضییع حق خود هستند. اگر می خواهید در باره ی تاریخچه و ابعاد تقلب در آزمون های رزیدنتی ایرانبیشتر بدانید کافیست مقاله ی تقلب در آزمون دستیاری را که نویسندگان طبیاد با استفاده از منابع بسیار متعدد و وسیع گردآورده اند مطالعه نمایید.

منابع آزمون دستیاری

منابع آزمون دستیاری هر ساله توسط وزارت بهداشت معرفی می شوند. در طول سالیان متمادی منابع اعلام شده از طرف وزارت بهداشت دارای چهارچوب ثابتی بوده است. اما این ثبات در برخی از دروس به طرز عجیبی مصرانه بوده است. به عنوان مثال منبع اصلی در درس زنان و زایمان برای سالیان طولانی کتاب دنفورث بوده است و این درحالی است که ناشران این متاب آن را از سال 2008 میلادی به بعد به روز نکرده اند.

اگر از این دست استثنا ها عبور کنیم به صورت کلی معرفی منابع آمزمون دستیاری در ایران روال مشخصی داشه است. هر ساله در دستور العمل آزمون دستیاری که به اندازه ی نسبتا کافی قبل از آزمون منتشر می شود ( معمولا بیش از 4 ماه)، منابع را تا حد تعیین فصول کتاب تعیین می کند و به همین دلیل دانشجویان و موسسات آموزشی چندان با این موضوع دست و پنجه نرم نمی کنند.

شما نیز اگر قصد شرکت در آزمون دستیاری را دارید کافیست که در کانال تلگرام طبیاد عضو شوید تا از آخرین تغییرات منابع آزمون های دستیاری هر سال و بسیاری از مطالب آموزشی، صنفی و … نیز خبر دار شوید.

تعداد سوالات آزمون دستیاری و دروس آزمون دستیاری

در طول سالهای اخبر ساختار کلی آزمون دستیاری در ایران از نظر تعداد سوال و عناوین درسی ثبات قابل قبولی داشته است. در حال حاضر در آزمون دستیاری ایران هر ساله 200 سوال در آزمون دستیاری پیش روی شرکت کنندگان درآزمون تخصص پزشکی قرار می گیرد. در جدول زیر شما می توانید تعداد سوالهای هر درس در آزمون دستیاری را مشاهده کنید.

بدون شک دانستن بودجه بندی و اهمیت دروس مختلف در زیر گروه های مختلف آزمون دستیاری برای دانشجویان پزشکی که قصد شرکت در آزمون دستیاری را دارند بسیار حائز اهمیت است. تا جایی که برخی از رتبه های برتر در این آزمون آن را یکی از اصول مهم موفقیت خود در این آزمون و قبولی در رشته ی مورد علاقه ی خود می دانند. حال اگر می خواهید با دقت تمام بودجه بندی دروس در آزمون دستیاری را مطالعه کنید کافی است به مطلب سوالات آزمون دستیاری که توسط کارشناسان آموزشی طبیاد و با صرف زمان فراوان گردآوری شده است مراجعه کنید.

محاسبه نمره ی آزمون دستیاری

محاسبه ی نمره ی آزمون دستیاری به هیچ وجه کار پیچیده ای نیست. آزمون دستیاری دقیقا 200 سوال تستی دارد و تعداد امتیازات قابل کسب از این سوالات، 600 امتیاز است. این آزمون نیز مانند کنکور سراسری که هفت سال پیش در آن شرکت کرده اید دارای نمره ی منفی است. شما می توانید با استفاده از فرمولی که در تصویر زیر قرار دارد نمره ی خود در آزمون دستیاری را محاسبه کنید. اما اگر می خواهید از این راحت تر هم عمل کنید کافی است به صفحه ی محاسبه گر نمره آزمون دستیاری در وب سایت طبیاد مراجعه کنید و با وارد کردن تعداد سوالات صحیح و غلط خود در هر درس نه تنها نمره ی کل خود را محاسبه کنید، بلکه بر این اساس از نمره در هر زیر گروه، رتبه تخمینی، رتبه ی تخمینی در هر زیر گروه، و رشته هایی که امکان قبول شدن در آن را دارید آگاه شوید.

زیرگروه های آموزشی دستیاری

آزمون دستیاری در ایران در حال حاضر به زیرگروه های پنجگانه ی درسی تقسیم می شود. بر این اساس شرکت کنندگان با توجه به درصد باسخ گویی به سوالات در دروس مختلف، در زیرگروه های مختلف، رتبه های متفاوتی کسب می کنند. به طوری که در فرآیند انتخاب رشته ی داوطلبان، قبولی داوطلب  در هر رشته بر اساس رتبه ی او در زیر گروه درسی مربوط به آن رشته تعیین می شود.

در جدول زیر تمامی زیرگروه های درسی آزمون دستیاری را با رشته های آن و ضرایب دروس در آن زیر گروه برای شما گردآوری کرده ایم. پیشنهاد می کنیم برای مطالعه ی بیشتر در این زمینه و برنامه ریزی دقیق تر جهت قبولی در رشته ی مورد علاقه ی خود مطلب کامل این نوشتار را در طبیاد، تحت عنوان زیرگروه های آموزشی دستیاری مطالعه کنید. همچنین شما می توانید با تکمیل فرم ثبت سفارش طبیاد و طرح موضوع خود در زمینه مشاوره ی آزمون دستیاری از مشاوره ی رایگان با کارشناسان ما بهره مند شوید.

سهمیه های دستیاری

موضوع سهمیه ها در آزمون های پزشکی از جمله آزمون سراسری ( کنکور تجربی)  آزمون دستیاری، آزمون فوق تخصص و آزمون های استخدامی در طی سالیان اخیر از داغ ترین موضوعات صنفی و آموزشی پزشکی بوده است. خصوصا در دو سال اخیر که به صورت پیاپی این سهمیه ها بیشتر شده است و از سوی دیگر گستره ی فعالیت کاربران شبکه های اجتماعی در ایران افزایش یافته است حجم بازتاب ها بسیار دور از انتظار بوده است.

موضوع سهمیه های یک موضوع پیچیده و وسیع است. اگر می خواهید با تمامی انواع سهمیه و شرایط آن آشنا شوید و همچنین بدانید که شما می توانید از کدامیک از این سهمیه ها برای قبولی در رشتهی مورد نظر خودتان استفاده کنید پیشنهاد می کنیم مقاله جامع و کامل سهمیه های آزمون دستیاری را که کارشناسان آموزشی طبیاد با صرف ماه ها زمان و از منابع و آئین نامه های گوناگون گردآوری کرده اند مطالعه نماید.

 در این نوشتار ما تنها به بیان عناوین سهمیه های آزمون دستیاری بسنده می کنیم که به شرح زیر است:

سهمیه ایثارگران درآزمون دستیاری پزشکی

سهمیه ایثارگران شامل جامعه هدف بنیاد شهید و امور ایثارگران

سهمیه رزمندگان بسیجی درآزمون دستیاری پزشکی

نحوه پذیرش در سهمیه های مختلف درآزمون دستیاری پزشکی

سهمیه مناطق محروم درآزمون دستیاری پزشکی

پذیرش به صورت سهمیه آزاد درآزمون دستیاری پزشکی